«گوی برفی»؛ اختراعی تصادفی که چند نسل از یک خانواده را ثروتمند کرد

| در یکی از به‌یادماندنی‌ترین صحنه‌های تاریخ سینما، در فیلم «همشهری کین» (1941)، شخصیت اصلی در حالی که یک گوی برفی را در دست گرفته، آخرین کلمه خود را ادا می‌کند: «غنچۀ گل سرخ».

به گزارش ؛ گوی‌های برفی در آن زمان یک ابداع تازه و کمترشناخته شده بودند، اما همین صحنه آن را به شهرتی جهانی رساند. با این‌حال این لحظه تاریخی صرفا یکی از دلایل محبوبیت گوی‌های برفی است؛ اختراعی که به طور تصادفی در وین اتریش شکل گرفت و به یک نوستالژی جهانی بدل شد.

تولد گوی برفی: اختراعی از دل تصادف

داستان اختراع گوی برفی در سال ۱۹۰۰ توسط اروین پرزی که مخترعی خلاق و پرشور بود آغاز شد. او که در وین به تعمیر و ساخت ابزارهای جراحی مشغول بود، یک‌بار مأموریتی خاص دریافت کرد: ساخت وسیله‌ای برای تقویت نور در اتاق‌های عمل. اروین که به تجربه و آزمایش علاقه داشت، از ابزار ساده‌ای که کفاش‌ها برای متمرکز کردن نور استفاده می‌کردند الهام گرفت: یک گوی شیشه‌ای پر از آب. او این گوی را کنار یک لامپ ادیسون قرار داد و مواد مختلفی را به آب اضافه کرد تا انعکاس نور بیشتر شود.

کارگران کارخانۀ اصلی تولید گوی‌های برفی در وین؛ این گوی‌ها هنوز هم به صورت دست‌ساز تولید می‌شوند

در جریان این آزمایش‌ها، ذرات سفید کوچکی که در درون آب معلق بودند، به آرامی در گوی حرکت کردند و حالتی شبیه بارش برف ایجاد کردند. این تصویر زیبا، جرقه‌ای در ذهن اروین ایجاد کرد: چرا از این اثر جذاب برای ساخت یک محصول تزئینی استفاده نکند؟ او می‌خواست چیز دیگری اختراع کند اما تصادفا ایدۀ دیگری به ذهنش رسیده بود.

او مدل کوچکی از کلیسای معروف ماریاتسل، که پیش‌تر برای زائران می‌ساخت را داخل گوی قرار داد و اولین گوی برفی جهان را خلق کرد. این اختراع که او آن را «گوی شیشه‌ای با برف» نامید، به سرعت مورد توجه قرار گرفت و او به همراه برادرش شرکتی کوچک برای تولید این گوی‌های زیبا تأسیس کرد.

اوج‌گیری محبوبیت گوی‌های برفی

گوی‌های برفی اروین پرزی به زودی در سراسر اتریش شناخته شدند. حتی امپراتور فرانتس جوزف شخصاً از او به خاطر این اختراع تقدیر کرد. این گوی‌ها که ابتدا با مدل‌های مذهبی عرضه می‌شدند در میان مردم محبوبیت زیادی یافتند.

اما شرایط اقتصادی ناشی از جنگ جهانی اول و رکود بزرگ باعث کاهش تقاضا برای این محصول لوکس شد. با این حال، پس از جنگ جهانی دوم دوران جدیدی برای گوی‌های برفی آغاز شد.

اروین پرزی دوم، فرزند مخترع اصلی، تصمیم گرفت گوی‌های برفی را از محصولاتی مذهبی به نمادهایی مناسب کریسمس تبدیل کند. او مدل‌هایی شامل درخت کریسمس، آدم‌برفی و بابانوئل طراحی کرد و در سال ۱۹۵۵ این طرح‌ها را در نمایشگاه بین‌المللی اسباب‌بازی نورنبرگ معرفی کرد. این ابتکار، فروش گوی‌های برفی را به سطحی بی‌سابقه رساند و فروشگاه‌های بزرگ شروع به ثبت سفارش‌های عمده‌ای از این محصولات کردند.

گوی‌های برفی در جهان

با ورود به دهه ۱۹۷۰، اروین پرزی سوم، نوه مخترع، با استفاده از فناوری‌های مدرن و ارتباطات بین‌المللی، گوی‌های برفی را به محصولی جهانی تبدیل کرد. او با سفر به ژاپن، این گوی‌ها را با فرهنگ محلی مرتبط کرد و توانست سفارش بزرگی از شرکت میتسوبیشی دریافت کند.

یک گوی برفی که به طور خاص برای باراک اوباما ساخته شد

در همین دوران، گوی‌های برفی در فیلم‌های معروفی مثل ادوارد دست‌قیچی، تنها در خانه و دروغ‌های حقیقی به نمایش درآمدند. همچنین، شرکت‌هایی مثل مک‌دونالد سفارش تولید گوی‌های برفی خاصی را برای تبلیغات دادند. گوی‌های برفی ویژه‌ای نیز برای روسای جمهور آمریکا، از جمله رونالد ریگان و باراک اوباما ساخته شدند که نسخه‌هایی از آن در موزه کارخانه به نمایش درآمده است.

دوران نوین: میراث خانوادگی

در سال ۲۰۲۰، سابینه پرزی دوم، دختر اروین پرزی سوم، مدیریت شرکت را بر عهده گرفت. او در دوران همه‌گیری کرونا با ایده‌ای خلاقانه، گوی برفی‌ای با مدل یک رول دستمال توالت طراحی کرد که به یک محصول محبوب تبدیل شد. امروزه، کارخانه کوچک و تاریخی خانواده پرزی در وین سالانه حدود ۳۰۰ هزار گوی برفی تولید می‌کند. این گوی‌ها که همچنان با دست ساخته می‌شوند، به سراسر دنیا صادر می‌شوند.

راز موفقیت: ترکیبی از عشق و تاریخ

سابینه پرزی معتقد است که موفقیت این شرکت نه فقط در کیفیت محصولات، بلکه در عشق به کار و تاریخچه خانوادگی نهفته است. او می‌گوید: «گوی‌های برفی وین تنها یک محصول نیستند؛ آن‌ها بخشی از فرهنگ وین و خاطرات ما هستند. ما برای بهترین بودن تلاش می‌کنیم، چون این کار برای ما یک افتخار خانوادگی است».

گوی‌های برفی وین که از یک اختراع تصادفی شروع شدند، حالا به نمادی جهانی تبدیل شده‌اند؛ نمادی از خاطرات، زیبایی و هنر دست‌ساز.