| انطاکیه‌ی باستانی در ۱ کیلومتری شمال یالواچ در استان اسپارتا در جنوب ترکیه واقع است. این شهر در سال ۲۸۰ پیش از میلاد تأسیس شد. از میان ۱۷ شهر باستانی به نام «انطاکیه» در ترکیه، محققان تنها دو شهر از آن‌ها را به خوبی به یاد می‌آورند، یکی «آنتاکیا» (انطاکیه باستانی در هاتای) و دیگری انطاکیه‌ی پسیدیه است. هر دوی آن‌ها به دلیل معماری قابل‌توجه‌شان مشهور هستند و نقش‌های مهمی در مراحل نخستین تاریخ مسیحیت دارند.
به گزارش ، در شهر باستانی پسیدیای انطاکیه، اخیرا دست‌سازه‌ی خیره‌کننده‌ای کشف شده که گمان می‌رود از آن برای درمان سرطان استفاده کرده باشند. این طلسم که نقشی از خرچنگ و نوشته‌هایی برای طلب شفا بر روی آن حکاکی شده، احتمالا مربوط به دورۀ هلنیستی (دورۀ پس از مرگ اسکندر) است.
این طلسم که خیره‌کننده‌ترین کشف سال ۲۰۲۴ در این محوطۀ باستانی بوده، یک دست‌سازه‌ی زینتی است که همچون یک حرز آویز از آن استفاده می‌شده است. این حرز هنگام حفاری در تپه ادیلیکوس نزدیک کلیسای محوطه کشف شد.
ظاهرا پدری این حرز را برای دختر بیمارش سفارش داده و از این حرز به عنوان گردن‌آویز برای شفای دختری استفاده کرده است. یک سوی حرز یک خرچنگ به تصویر کشیده شده و سوی دیگرش نوشته‌هایی برای درمان بیماری وجود دارد.
حرز جادویی برای مبارزه با سرطان که هنگام کاوش‌های انطاکیه پیسیدیا در ترکیه کشف شد
جالینوس، پزشک باستانی که به دلیل تحقیقاتش درباره سرطان مشهور است، گفته که رگ‌های سیاهی که تومورهای سرطانی را احاطه می‌کنند، شبیه پاهای خرچنگ هستند: «همانطور که خرچنگ پاهایی دارد که اطراف بدنش پهن شده‌اند، رگ‌ها در این بیماری از نظر شکل مشابه پاهای خرچنگ دور بدنش هستند. آن‌ها از تومور غیرطبیعی به شکل خرچنگ پخش می‌شوند. اصطلاح «سرطان» در حقیقت از واژه یونانی «karkinos» به معنای خرچنگ گرفته شده که به همین شباهت ظاهری اشاره دارد.
دوران هلنیستی تا قرن چهارم پس از میلاد شاهد استفاده‌ی گسترده از این قبیل سنگ‌های حرز بود. نمونه‌ی یافت‌شده در انطاکیه‌ی پیسیدیا یکی از بهترین نمونه‌های حفظ‌شده در آناتولی است که تصویرسازی‌های و نوشته‌های جالبی دارد. گمان می‌رود این قبیل حرزها ریشه در مصر، آناتولی و بین‌النهرین داشته باشند.
این حرز از کلیسای محل قدیمی‌تر است و به احتمال زیاد در قرن دهم پس از میلاد به این مکان آورده شده است. اهمیت این حرز به دلیل ارزشش به عنوان یک سنگ قیمتی در طول زمان به قوت خود باقی مانده است. به احتمال زیاد، سال‌های متمادی افراد مختلفی از این حرز استفاده کرده‌اند، چون باور داشتند که می‌تواند سرطان را درمان کند.
بررسی‌های بیشتر درباره‌ی این دست‌سازه در حال انجام است و محققان باور دارند که این یافته‌ها کمک بسیاری به عمیق‌تر کردن درک ما از اقدامات بهداشتی باستانی خواهد کرد.
مترجم: زهرا ذوالقدر
