| باستان‌شناسان در یک معبد آشوری که در دوران باستان در محوطه باستانی نمرود در شمال عراق سوزانده شده بود، دو زیارتگاه کشف کردند که به خوبی حفظ شده بودند. زیارتگاه بزرگ‌تر حاوی یک سکوی سنگی با کتیبه‌ای به خط میخی از شاه آشورنصیرپال دوم بود. زیارتگاه کوچکتر حاوی یک گلدان بود که در اثر سوختن معبد به شدت آسیب دیده بود.
به گزارش ، تیم مشترکی از باستان‌شناسان موزه پن و عراق، امسال به حفاری معبد نینورتا و زیگورات (هرم پله‌دار) آن به عنوان بخشی از «پروژه نمرود» ادامه دادند که یکی از اقدامات حفاظت از میراث فرهنگیِ «برنامه تثبیت میراث عراق» (IHSP) است. این برنامه به حفاظت از مکان‌های باستان‌شناسی در معرض خطر و ترمیم مکان‌های آسیب‌دیده توسط داعش در تخریب فرهنگی بین ۲۰۱۴ و ۲۰۱۷ اختصاص دارد.
این معبد در قرن نوزدهم توسط سِر آستِن هِنری لایارد، نخستین کاوشگر محوطۀ باستانی نمرود و در اوایل قرن بیستم توسط سِر مَکس مالووان تا حدی حفاری شد، اما حفاری آن‌ها سطحی بود. امسال سومین فصلی است که تیم «پروژه نمرود» در حال حفاری معبد است و آثار و بقایایی از معبد کشف شده و نور جدیدی بر خدایان آشوری و نحوه پرستش آن‌ها افکنده شده است.
معبد نینورتا به خدای جنگ نینورتا، خدای رسمی امپراتوری آشوری تقدیم شد. این معبد به دست بابلی‌ها (از جنوب و مرکز عراق) و مادها (از غرب ایران) در حدود سال‌های ۱۲-۶۱۴ قبل از میلاد تصرف و سوزانده شد. این مهاجمان با وجود اینکه آگاهانه ثروت معبد را غارت کردند و به زیارتگاه‌های آن آسیب رساندند، اما ناخواسته با به آتش کشیدن معبد، موجب حفظ بسیاری از آثار باستانی آن شدند. باستان‌شناسان بقایایی را یافته‌اند که مستقیماً با توصیفات ساخت آن‌ها در کتیبه‌های میخی مطابقت دارد. برای نمونه، چوب سدر حفظ‌شده که در کوه‌های لبنان کشف شده، همان چوبی است که در کتیبه‌ای توسط شاه آشورنصیرپال دوم (۸۸۳-۸۵۹ قبل از میلاد) ثبت شده و در ساخت محوطه معبد از آن استفاده شده است.
به گفته دکتر مایکل دانتی، مدیر برنامه IHSP، جالب‌ترین کشف یک کودورو (kudurru) بود، یک بنای سنگی با خط میخی در معبد که قدمت آن به ۷۹۷ پیش از میلاد بازمی‌گردد و نمادهای خدایان مهمی را در خود دارد. این بنای سنگی، یک فرمان سلطنتی برای اعطای فرمانداری هندانو (Hindanu) را مستند کرده؛ منطقه‌ای واقع در رودخانه فرات در مرز سوریه و عراق.
دکتر دانتی توضیح می‌دهد: «پادشاه آشوری آداد-نِراری سوم (۸۱۱-۷۸۳ پیش از عصر حاضر) این منطقه‌ی استراتژیک را به فرمانداری به نام نِرگال-اِرِش از راساپا (واقع در غرب دجله و شمال غربی نمرود در ناحیه رودخانه خابور) واگذار کرد. در این کتیبه به شدت تأکید شده که هیچ‌کس نمی‌تواند ادعای نِرگال-اِرِش درباره قلمروی جدیدش را رد کند. این کتیبه با فهرست طولانی نفرین به کسانی تمام می‌شود که این توافق را زیرپا بگذارند، به ستون سنگی آسیب برسانند یا آن را از معبد بیرون آورند.»
محققان لوح‌هایی گلی با کتیبه‌هایی به خط میخی هم یافتند که بخوبی حفظ شده بودند و روی آن‌ها به زبان آشوری (گویش اکدی) جزئیات فعالیت‌های اقتصادی معبد، مانند وام‌های نقره و فهرست دارایی‌ها به همراه یادداشتی به زبان آرامی (زبان و خطی که بطور گسترده در امپراتوری آشور بعدی استفاده شد) حک شده بود. اشیاء دیگری که در حفاری‌ها پیدا شد عبارتند از کاسه‌ای سنگی که در کف آجری هرم قرار داده شده بود و احتمالاً برای ساغرریزی در مراسم مذهبی کاربرد داشته، سر حجاری‌شده‌ی یک شیردال، قطعات سفال لعاب‌دار و لوح‌های سنگی، عاج‌های کنده‌کاری‌شده و جواهرات. طیف گسترده‌ای از انواع اشیا، مواد و سبک‌های هنری، گواه ثروت رو به رشد امپراتوری آشور و فتوحات نظامی گسترده و ارتباطات تجاری آن است.
مترجم: زهرا ذوالقدر
