گرم کردن آب حمام تا همین ۵دهه قبل با سوخت مرسوم آن زمان در فصل زمستان کار دشواری بود و اغلب مردم از اواخر پاییز تا شب عید رنگ حمام را نمی‌دیدند.
حمام هم مانند دیگر عناصر زندگی تهرانی‌ها در سال‌های متمادی دستخوش تغییراتی شد و از خزینه به نمره و از نمره به حمام دوش‌دار تغییر کرد اما این تحولات هم به سادگی رقم نخورد و برای برخی از آنها بلوا و آشوب به راه افتاد.
تا سال۱۲۳۲، مقارن با سلطنت ناصرالدین‌شاه قاجار، تهران ۱۵۳حمام داشت و همه به شکل خزینه بودند، اما با ورود پسر یکی از سرداران ناپلئون حمام ها هم متحول می شوند. «پولاک» در کتاب سفرنامه خود نوشته، هر محله به تناسب جمعیت، حمام‌هایی داشت. محله ارگ که کاخ سلطنتی در آن مستقر بود، ۱۴حمام داشت که از این تعداد ۵ باب آن عمومی بود و بقیه در مجاورت عمارت‌ها و خانه‌ها قرار گرفته بود و بیشتر جنبه خصوصی داشت.
ماجرای ایجاد اولین حمام دوش‌دار در تهران از این قرار است که سرداری از سپاه ناپلئون پس از سقوط وی به ایران می‌آید و سرنوشت به نوعی برای او رقم می‌خورد که تا آخر عمر روزگار خود را در تهران بگذراند.
داریوش شهبازی، تهران‌پژوه، درباره این سردار و اقدام ماندگارش در تهران می‌گوید: «دولت وقت در زمان ناصرالدین شاه به پاس خدمات آن سردار، فرزندش کلنل نیکلا سمینو را به ایران دعوت می‌کند و اموری را به او می‌سپارد. او بعد از مدتی زندگی در تهران به دختری دل می‌بندد و برای همیشه در این خاک ماندگار می‌شود. سمینو در نیمه دوم پادشاهی ناصرالدین شاه در خیابان لختی (دروازه دولت و سعدی فعلی) حمامی ساخت و برای نخستین بار در این حمام دوش کار گذاشت. او با انجام این کار به نوعی بنیانگذار استفاده از دوش در حمام شد. حمام سمینو تا دوران پهلوی دوم فعال بود.»
البته وصل کردن دوش و استفاده از آن در حمام سر و صدای بسیاری به راه انداخت و جمعیت زیادی مخالف این کار بودند. آنها اعتقاد داشتند این سبک جدید حمام برای انجام اعمال مذهبی مانند غسل مناسب نیست. به همین خاطر برای جلوگیری از استفاده از دوش در حمام جنبشی با عنوان «جنبش خزینه» شکل گرفت.
به عبارت دقیق‌تر، اوایل سلطنت «رضا پهلوی» به علت شیوع بیماری از طریق خزینه، استفاده از آن رسماً ممنوع شد. با انتشار این خبر، برخی هم رسماً به این حکم اعتراض کردند و جنبشی به‌نام «جنبش خزینه» راه افتاد، به همین خاطر برخی از مردم تا مدت‌ها به صورت پنهانی از خزینه استفاده می‌کردند و سال‌ها طول کشید تا مردم کم‌کم متوجه محاسن دوش حمام شدند. با روی کار آمدن پهلوی دوم، خانه‌ها برای داشتن آب شرب، لوله‌کشی شدند و کم‌کم در آن دوره در خانه‌ها حمام ساخته شد و «دوش» به خانه تهرانی‌ها راه باز کرد.
منبع: همشهری
