( عکس) سفر به ایران قدیم؛ پوشش زنان ارمنه اصفهان در دوره مظفری

تمام ملل و اقوام در کنار ویژگی‌های سنتی دارای انواع پوشاک و لباسهای سنتی خود می‌باشند. ما بر اساس تصاویری که روی اشیاء پیدا شده طی حفاریهای باستان شناسی و نیز اطلاعات مکتوب باقی‌مانده از ادوار گذشته می‌توانیم به نحوه و اشکال پوشاک سنتی ارمنیان پی ببریم.

 تنوع پوشاک زنان در سرپوش‌ها، تن پوش‌ها و زیورآلات و تزیینات وابسته به آنان به مراتب بیشتر از پوشاک مردان است. پوشاک زنان ارمنی منطقهٔ فریدن در تمام روستاها دارای یک شکل و الگوست.

این لباس لباسی است که زنان ارمنی در زمان مهاجرت به ایران آن را به تن داشته و سال‌ها در حفظ و نگهداری آن تلاش کرده‌اند. در طول قرن‌های هفدهم تا بیستم میلادی فرهنگ بومی ارمنیان فریدن تأثیرات خواسته و ناخواستهٔ بسیاری را از فرهنگ و هنر ایرانی پذیرفته‌است.

 یکی از زنان ارامنه اصفهان با لباس محلی ، در دوره مظفری

دختران بین سنین کودکی تا اواخر نوجوانی از «چین شابیک» یا در اصطلاح پیراهن چین دار با رنگ‌های شاد و پیش بند استفاده می‌کردند. دختران هم به مانند زنان برای آرایش مو گیسوان خود را در یک یا دو رشته می‌بافتند و سپس، کلاه عرق چین سکه دوزی شده‌ای از جنس مخمل، چیت یا ابریشم بر سر می‌گذاشتند و بر روی عرق چین هم «لاچاک» (لاچاک روسری بزرگی به ابعاد ۱/۵ متر و به صورت چهارگوش بود که دختران از چیت گدار و زنان از جنس کُدَری به رنگ زرشکی با دنباله‌های بلند به سر می‌کردند) می‌انداختند.

از دیگر زیورآلات آنان دستبندهایی از سکه و گلوبندهایی با مهره‌های رنگین بود. دختران فریدنی دهان خود را با «باشماخ» (باشماخ دستمالی سفید از جنس ململ بود که زنان بعد از ازدواج به صورت سه گوش بر روی چانه و دهان خود می‌بستند و آن را با بندهایی در پشت گردن محکم می‌کردند) نمی‌بستند.

دختران فریدن (اصفهان) هنگام عروسی پس از پوشیدن لباس محلی زنانه که شامل «شابیک» ،(پیراهن را در اصطلاح محلی شابیک می‌گفتند. شابیک تن پوشی بود تا مچ پا، یقه گرد و دارای چاک کوچکی در قسمت جلو که معمولاً با بندینک باز و بسته می‌شد) «مینتان» (مینتان تن پوشی آستردار، جلوباز و یقه هفت بود که با یک دکمه (سکه) در قسمت شکم بسته می‌شد.

مینتان دارای دو جیب در پهلوها، آستینی بلند و چاک بلندی تا آرنج بود که در صورت نیاز با دکمه و بندینک بسته می‌شد) و «گُگنوتس» (این تن پوش پیش بندی از جنس متقال به رنگ‌های قرمز عنابی و زرشکی بود که آن را بر روی مینتان می‌بستند). بود شروع به تزیین سر می‌کردند و گاه همراه با تزیینات برسر عروس «گلخی کُقر» (تور سر عروس را در اصطلاح محلی گلخی کُقر می‌گویند.

 گلخی کُقر پارچهٔ ترمهٔ چهار گوشی دارای ریش‌های تزیینی در چهار طرف بود که آن را هنگام عروسی به صورت سه گوش بر سر عروس می‌انداختند). دختران تنها به هنگام ازدواج مجاز به استفاده از تزیینات مخصوص زنان و عروسان بودند.

منبع: کافه تاریخ

مطالب مرتبط:

• زندگینامه سیده ملکه خاتون اولین پادشاه زن مسلمان ایرانی
• (عکس) سفر در زمان؛ «تاج‌السلطنه»، دختر ناصرالدین شاه در روز نامزدی‌اش در 10 سالگی؛ سال 1272
• (عکس) سفر در زمان؛ «خسرو جهانبانی، همسر دوم شهناز پهلوی در سوئیس»؛ دهه 50
• (عکس) سفر به تهران قدیم؛ تهرانی‌ها خسته و بی‌پول از سفر برگشتند! حاشیه‌های خواندنی نوروز ۱۳۵۴
• (عکس) سفر به تاریخ؛ شکل و شمایل «احمدشاه» در 6 ماهگی؛ سال 1276