اولین بار در مقالهای علمی در سال ۱۹۳۳ به وجود این شیشهها اشاره شد و این بخش از صحرا، بهعنوان صحرای شیشه لیبی لقب گرفت. کلکسیونرهای مواد معدنی، این شیشهها را به خاطر کمیاب بودنشان و رمز و رازی که در آنها نهفته است، ارزشمند میدانند. آویزی که در مقبره توت عنخ آمون، فرعون مصر یافت شده است نیز حاوی یک تکه از همین شیشه است.
شیشههای طبیعی در نقاط مختلفی از دنیا یافت میشوند و نمونههایی حاوی مولداویتها در دهانه رایس در اروپا و تکتیتها در ساحلعاج یافت شدهاند. اما هیچ یک از آنها به اندازه شیشههای پیدا شده در صحرای لیبی، مملو از سیلیس نیستند و در این مقادیر زیاد مشاهده نشدهاند.
بحث بر سر منشاء این شیشهها
در یک قرن اخیر، بحث زیادی بین دانشمندان درباره منشا این شیشهها مطرح بوده و برخی معتقدند که این سنگهای شیشهای ممکن است از آتشفشانهای روی ماه به زمین رسیده باشند و برخی دیگر بر این باورند که این سنگها نتیجه برخورد صاعقهها هستند (“fulgurite” یا سنگهای آذرخشی که شیشههایی هستند که از همجوشی شن و خاک در محل برخورد صاعقه تشکیل میشوند). عدهای دیگر نیز معتقدند که این سنگها نتیجه فرآیندهای رسوبی یا گرمای ناشی از انفجار عظیم یک شهاب سنگ در هوا هستند و یا اینکه از دهانه یک شهاب سنگ نزدیک به زمین رسیدهاند.
حالا و به لطف فناوری پیشرفته میکروسکوپی، به نظر میرسد که به پاسخ سوال رسیدهایم. محققانی از دانشگاهها و مراکز علمی در آلمان، مصر و مراکش، منشا شیشههای صحرای مصر را در نتیجه برخورد یک شهاب سنگ بر سطح زمین عنوان کردهاند.
برخورد اجرام فضایی، یک فرآیند ابتدایی در منظومه شمسی است؛ چرا که سیارات و ماهوارههای طبیعی آنها، از طریق سیارکها و جنینهای فضایی که خرده سیاره نامیده میشوند، با یکدیگر برخورد میکنند و همین برخوردها باعث ایجاد سیاره ما نیز شده است.
در سال ۱۹۹۶، دانشمندان تشخیص دادند که عمر این شیشه نزدیک به ۲۹ میلیون سال است. مطالعات بعدی نشان داد که ماده اولیه این سنگها از دانههای کوارتز که با مواد معدنی رسی و اکسیدهای آهن و تیتانیوم پوشیده شدهاند تشکیل شده است.
این یافتهها، سوالات بیشتری را مطرح کرد؛ چرا که سن تعیین شده برای این سنگها به مراتب بیشتر از مواد و منابع منطبق در منطقه مربوطه در صحرای بزرگ بود. به بیان ساده و شفاف، این منابع مواد در ۲۹ میلیون سال پیش در آن مکان وجود نداشتند.
شرایط فشار و دمای بالایی برای شکلگیری مواد تشکیل دهنده این شیشهها، اثباتی است بر اینکه منشا این شیشهها، برخورد شهاب سنگ بوده. چرا که چنین شرایطی در پوسته زمین، تنها با برخورد شهاب سنگ یا انفجار بمب اتمی حاصل میشود.
منبع: خبرآنلاین