کشفی شگفتانگیز از ایتالیای باستان، ظاهر فیزیکی کودکی را که حدود ۱۷هزار سال پیش به دنیا آمد، مشخص کرده است. تجزیهوتحلیل ژنتیکی بقایای نوزاد ترکیب قابلتوجهی از ویژگیها را نشان میدهد؛ نوزاد چشمهای آبی با پوست تیره و موهای مجعد قهوهای تیره نزدیک به سیاه داشته است. این تحقیق که توسط اوون هیگینز، باستانشناس دانشگاه بولونیا و تیمش انجام شده، نگاهی جدید به تنوع ژنتیکی و ویژگیهای منحصربهفرد جمعیتهای اولیه انسان در اروپا ارائه میدهد.
بهگزارش ساینسآلرت، کودک ایتالیایی عصر یخبندان مانند بسیاری از انسانهای دورهی پارینه سنگی، فاقد ژنهای لازم برای هضم شیر در بزرگسالی بود. علاوهبراین، او احتمالاً به یک بیماری ژنتیکی رایج مبتلا بوده که به ضخیمشدن غیرعادی ماهیچههای قلب منجر میشده است.
نوزاد عصریخبندان چشمهای آبی با پوست تیره و موهای تقریبا سیاه داشت
بقایای کودک تنها ۸۲ سانتیمتر طول دارد که نشان میدهد زندگی او بهطور ناگهانی به پایان رسیده است. سن وی در هنگام مرگ بین ۷٫۵ تا ۱۸ ماه تخمین زده میشود. تجزیه و تحلیل بافتشناسی دندانهای نوزاد و شکستگی بهبودیافته در استخوان ترقوه نشان میدهد که او تولد سختی داشته و پیش از مرگ فشارهای دیگری را نیز تجربه کرده است.
هیگینز میگوید: «تحلیلها نشان میدهد رشد کودک کمی زودتر از میانگین جمعیتهای اروپایی مدرن رخ داده بود. او حداقل ۹ دورهی استرس فیزیولوژیکی را تجربه کرده بود که سه مورد از آنها در دوران داخل رحم اتفاق افتادند.»
نشانگرهای استرس با یافتههای ژنتیکی همسو هستند که نشان میدهند کودک مبتلا به کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک، یک بیماری قلبی مادرزادی بود که با مرگ ناگهانی در جوانی مرتبط است.
مادر نوزاد احتمالاً در دوران بارداری خود استرسهایی را تحمل کرده و ممکن است دچار سوءتغذیه شده باشد. تجزیهوتحلیل ایزوتوپی نشان میدهد که او حداقل در آخرین دورهی بارداری خود در یک مکان باقی مانده است. این همان منطقهای بود که کودک به دنیا آمد و عمر کوتاه خود را سپری کرد.
اسکلت نوزاد پسر ۱۷هزار ساله در سال ۱۹۹۸ در غاری در پولیا حفاری شد.
عکاس: Mauro Calattini
باستانشناسان دانشگاه سیهنا، بقایای اسکلت کودک ماقبل تاریخ را در سال ۱۹۹۸ کشف کردند. این بقایا پشت لوحهای سنگی در غار گروتا دل مورا در مونپولی، در ناحیهی پولیا در ساحل جنوب غربی ایتالیا پیدا شدند، جایی که هیچ اشیاء یا تزیینی همراه او نبود.
الساندرا مودی، انسانشناس مولکولی دانشگاه فلورانس، توضیح میدهد: «تحلیل ژنتیکی، رابطهی نزدیک بین والدین کودک را برجسته کرد و نشان داد که آنها احتمالاً عموزاده بودند؛ پدیدهای که به ندرت در عصر پارینهسنگی یافت میشود، اما در دوران نوسنگی رایجتر است.»
چشمهای آبی از جهش در ژن OCA2 به وجود میآیند که توانایی بدن برای تولید رنگدانهی ملانین برای چشمهای قهوهای را کاهش میدهد. همین جهش در ژن OCA2 در کودک عصر یخبندان نیز شناسایی شده است.
تجزیهوتحلیل ژنتیکی نشان میدهد که ریشهی چشمهای آبی تمام انسانهای امروزی که اکنون تا ۴۰ درصد از جمعیت فعلی اروپا را تشکیل دهند، به یک جهش واحد برمیگردد که بین ۶هزار تا ۱۰هزار سال پیش در اروپا رخ داد.
قدیمیترین فرد شناختهشده با چشمهای آبی پیش از کودک عصر یخبندان مربوط به حدود ۱۴هزار سال پیش بود که به عنوان مرد ویلابرونا شناخته میشد. رنگ چشم و سایر شباهتهای ژنتیکی نشان میدهد جامعهای که کودک چشمآبی جزو آنها محسوب میشد، ممکن است اجداد مرد ویلابرونا بوده باشند.
تحقیق در نیچر کامیونیکیشنز منتشر شده است.
منبع: خبرآنلاین