بزرگترین «گنج» هلند کشف شد؛ سکه‌هایی دو هزارساله از پادشاهان مختلف
جالبینو| گنجینه‌ای شامل ۴۰۴ سکه طلا و نقره رومی و انگلیسی در روستای بونیک در هلند کشف شده است. جدیدترین سکه‌های این گنجینه که در سال‌های ۴۶-۴۷ میلادی ضرب شده‌اند، در شرایط بسیار خوبی هستند و هیچ نشانی از استعمال و کهنگی ناشی گردش در بازار ندارند. این موضوع نشان می‌دهد که احتمالاً این گنجینه سال ۴۷ میلادی یا اندکی پس از آن دفن شده است.
به گزارش جالبینو، این گنجینه سال ۲۰۲۳ توسط دو جوینده گنج به نام‌های رینیر کولینک و گِرت-یان مسلار با استفاده از دستگاه فلزیاب شناسایی شد. آن‌ها بلافاصله این کشف را به مقامات اطلاع دادند. سپس، آژانس میراث فرهنگی هلند تحقیقات و کاوش‌های گسترده‌ای را در محل انجام داد.
بررسی‌های زمین‌شناسی نشان داد این منطقه در قرن نخست میلادی یک زمین باتلاقی کنار یک جریان آب کوچک بوده که برای کشاورزی یا ساخت‌وساز مناسب نبوده است. پراکندگی مکانی سکه‌ها نشان می‌دهد آن‌ها یکجا دفن شده‌اند، هرچند فعالیت‌های کشاورزی بعدی سبب جابه‌جایی برخی از آن‌ها شده است.
بخش عمده‌ای از این گنجینه شامل ۲۸۸ سکه نقره‌ای «دناریوس» رومی می‌شود که بین سال‌های ۲۰۰ قبل از میلاد تا ۴۷ میلادی ضرب شده‌اند. میان آن‌ها سکه‌ای متعلق به «یوبا اول» پادشاه نُمیدیه نیز وجود دارد. از میان سکه‌های طلا، ۷۲ عدد «آئوریوس» رومی مربوط به سال‌های ۱۹ قبل از میلاد تا ۴۷ میلادی هستند.
همچنین، ۴۴ سکه طلای «استاتر» بریتانیایی در این مجموعه وجود دارد که بین سال‌های ۵ تا ۴۳ میلادی ضرب شده‌اند. این سکه‌ها از آلیاژهای طلا، نقره و مس ساخته شده‌اند که به آن‌ها رنگی مایل به صورتی داده است. روی آن‌ها عبارت «CVNO» حک شده که مخفف «کونوبلینوس»، پادشاه قبیله کاتوولانی‌ها (حاکم حدود سال‌های ۵ تا ۴۰ میلادی) است. چهار عدد از این استاترها پس از مرگ او، توسط جانشینانش توگودومونوس و یا کاراتاکوس ضرب شده‌اند.
تنوع تاریخی سکه‌ها نشان می‌دهد سکه‌های بریتانیایی ممکن است در قالب غنائم جنگی بین سربازان رومی توزیع شده باشند. دو عدد از جدیدترین سکه‌های این مجموعه که آئوریوس‌هایی ضرب‌شده در سال ۴۷ میلادی تحت فرمانروایی امپراتور کلودیوس (۴۱-۵۴ میلادی) هستند، از قالب ضرب یکسان استفاده کرده‌اند و در شرایط کاملاً نو و بدون گردش در بازار باقی مانده‌اند.
این موضوع نشان می‌دهد آن‌ها احتمالاً بخشی از یک پرداخت واحد به نیروهای ارتش بوده‌اند. به همین دلیل، احتمال دارد این گنجینه متعلق به یک سرباز رومی باشد که از لشکرکشی به بریتانیا بازمی‌گشته و سکه‌های رومی را به‌عنوان حقوق نظامی و سکه‌های بریتانیایی را به‌عنوان پاداش جنگی دریافت کرده است.
ابعاد بزرگ این گنجینه و نسبت بالای سکه‌های طلا در آن، نشان می‌دهد این مقدار پول احتمالاً متعلق به یک افسر ارشد بوده، نه یک سرباز معمولی. ارزش کلی این گنجینه اگر به دناریوس (معیار پرداخت حقوق نظامی روم) تبدیل شود، معادل ۲۴۰۱ دناریوس است. این مقدار، در قیاس با حقوق سالانه یک سرباز (۹۳۸ دناریوس) و یک سنتوریون (۳۳۷۵ دناریوس)، مبلغ زیادی محسوب می‌شود.
روستای بونیک در امتداد مرز شمالی امپراتوری روم، یعنی لیمِس ژرمانیکوس سفلی قرار داشت. با این حال، این منطقه از مراکز بزرگ نظامی فاصله داشت. در این محل یک برج دیده‌بانی کوچک وجود داشت که بعداً تحت حکومت کلودیوس، بخشی از خط دفاعی لیمس شد. این احتمال وجود دارد که سربازان رومی که بین سال‌های ۴۳ تا ۴۷ میلادی در فتح بریتانیا شرکت داشتند، در مسیر بازگشت به اروپا از این نقطه عبور کرده باشند.
تمامی این سکه‌ها به موزه ملی آثار باستانی هلند در شهر لایدن منتقل شده‌اند. این مجموعه هم‌اکنون در بخش «هلند در دوران روم» در معرض دید عموم و پژوهشگران است.
مترجم: زهرا ذوالقدر