برخی از افراد بیماری اگزما را با خارش و التهاب پوست می شناسند و معمولا آنچنان که لازم است آن را جدی نمی گیرند. این در حالی است که اگر اگزما به موقع درمان نشود، التهابی کوچک به خارش های شدید، سوزش، زخم های دردناک و حتی عفونت پوست تبدیل می شود و می تواند خواب را از چشم های آن ها بگیرد.
خوشبختانه درمان اگزما بسیار ساده است و تنها با ایجاد تغییراتی کوچک در سبک زندگی و مصرف دارو قابل رفع و درمان است. برای آشنایی بیشتر با علائم بیماری اگزما، نحوه تشخیص و درمان این بیماری در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.
علائم بیماری اگزما
خارش، خشکی پوست و کهیر از نخستین علائم بیماری اگزما به شمار می روند و نشاندهنده وجود عاملی محرکی در محیط اطراف فرد هستند. به طور کلی اگزما با علائم زیر همراه است که تشخیص این عوامل محیطی و اجتناب از آن ها می تواند مانع بروز آن در آینده شود:
- – خشکی پوست
- – خارش پوست
- – التهاب پوست
- – تورم پوست
- – برآمدگی سطح پوست
- – ایجاد نقاط سفت و زمخت بر روی پوست
- – پوسته پوسته شدن و ترک خوردگی پوست
علائم بیماری اگزما معمولا بر روی نقاط خاصی از بدن از جمله دست، گردن، آرنج، مچ پا، زانو، ران پا، گونه، گوش و لب ظاهر می شوند، اما در موارد خاص تر ممکن است بر روی سینه و آلت تناسلی نیز مشاهده گردد. در نظر داشته باشید که شکل التهاب و کهیر اگزما با توجه به رنگ پوست متفاوت است. در افراد دارای پوست تیره اگزما معمولا با رنگ های بنفش، قهوه ای یا خاکستری و برای کسانی که پوستی روشن دارند، با رنگ های صورتی، قرمز یا بنفش خود را نشان می دهد.
دلایل بروز اگزما
بیماری اگزما به دلایل فراوانی اتفاق می افتد که برخی از متداول ترین آن ها شامل موارد زیر می شود:
– ضعف در سیستم ایمنی بدن
در هنگام بروز اگزما، سیستم ایمنی بدن به محرک های کوچک واکنش بیش از حد نشان می دهد. دلیل این امر آن است که سیستم ایمنی این محرک ها را به عنوان مهاجم های خطرناکی مانند ویروس و باکتری شناسایی می کند و با ایجاد التهاب از بدن محافظت می کند. التهاب نیز سایر علائم اگزما را با خود به همراه می آورد.
– عوامل ژنتیکی
احتمال مبتلا شدن یک فرد به اگزما در خانواده ای با سابقه ابتلا بیماری درماتیت، حساسیت فصلی، آسم و آلرژی های دیگر افزایش پیدا می کند. در این صورت موی حیوانات و برخی از مواد غذایی نیز می تواند اگزما را تشدید نماید. همچنین جهش ژنتیکی می تواند موجب بروز اگزما و اختلال در عملکرد لایه محافظتی پوست شود.
– عوامل محیطی
عوامل بسیاری در محیط می توانند بیماری اگزما را تشدید نمایند. به عنوان مثال آلودگی هوا، آب و هوای خشک، استفاده از لباس های پشمی و برخی شوینده ها و محصولات پوستی می توانند اگزما را تشدید کنند. آب و هوای گرم و مرطوب نیز موجب تعریق بیشتر و خارش بیشتر پوست در افراد مبتلا به اگزما می شود.
– محرک های احساسی
سلامت روان نیز از جمله مواردی است که می تواند در شدت اگزما تاثیرگذار باشد. استرس زیاد، اضطراب و افسردگی نیز ممکن است موجب تشدید اگزما و علائم آن شوند. بنابراین در صورتی که به اگزما مبتلا هستید باید با عوامل تحریک کننده آن آشنایی کامل داشته باشید. این عوامل ممکن است در هر فرد با دیگری متفاوت باشد و باعث شدیدتر شدن بیماری شود. از شایع ترین محرک های بیماری اگزما می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- – آب و هوای سرد و خشک
- – جنس نامرغوب پارچه لباس
- – محصولات پوستی و آرایشی
- – دود و آلودگی هوا
- – صابون و شوینده
- – حساسیت پوستی
- – استرس
انواع اگزما
بیماری اگزما در انواع زیر طبقه بندی می شود:
- – درماتیت آتوپیک
- – درماتیت تماسی
- – اگزمای دیشیدروتیک
- – درماتیت عصبی
- – درماتیت سکه ای
- – اگزمای دست
- – درماتیت سبوره ای
شایان ذکر است که هر یک از انواع اگزما دارای عوامل تحریک کننده خاص خود هستند و یک فرد می تواند به صورت همزمان به یک یا چند نوع اگزما مبتلا گردد.
افراد مستعد اگزما
علائم این بیماری معمولا از کودکی آغاز می شود و تا بزرگسالی ادامه پیدا می کند و به همین دلیل هر فرد در هر سنی می تواند به اگزما مبتلا شود. در صورتی که در خانواده خود سابقه بیماری های درماتیت، حساسیت فصلی، آلرژی و آسم را داشته باشید، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری اگزما خواهید بود. تحقیقات نشان می دهند که حدود سی درصد آمریکایی ها به اگزما مبتلا هستند. همچنین ده الی بیست درصد نوزادان به اگزما مبتلا می شوند، اما بیماری نیمی از آن ها به مرور زمان رفع می گردد.
نحوه تشخیص اگزما
پزشک عمومی می تواند با معاینه پوست بیمار و مشاهده علائم پوستی، بیماری اگزما را تشخیص دهد. اگزما در کودکان شایع تر است و به همین دلیل این بیماری در اغلب موارد در دوران کودکی تشخیص داده می شود. با این حال ممکن است تشخیص این بیماری تا زمان بزرگسالی نیز به تعویق بیافتد. از آنجایی که علائم اگزما و بعضی از بیماری های پوستی مشابه یکدیگر هستند، برای تشخیص دقیق ممکن است انجام آزمایش های زیر را ضروری باشد:
- – تست حساسیت و آلرژی
- – آزمایش خون
- – نمونه برداری پوست
درمان بیماری اگزما
در اولین مرحله از درمان اگزما لازم است عوامل تحریک کننده بیماری که می تواند برای هر شخص متفاوت باشد تشخیص داده شود و از آن ها اجتناب گردد. به طور کلی از روش های زیر می توان برای درمان اگزما بهره گرفت:
– در طول روز هر زمان که احساس کردید پوستتان دچار خشکی شده است، از مرطوب کننده مخصوص پوست حساس استفاده کنید. همچنین پس از هر بار استحمام، بر روی پوست مرطوب خود از کرم مرطوب کننده استفاده نمایید.
– پمادهای موضعی مانند کرم استروئیدی که توسط پزشک تجویز می شوند را به موقع و بر اساس دستورالعمل ارائه شده استفاده کنید.
– برای کاهش خارش و التهاب پوست، داروهای ضد التهابی مانند آنتی هیستامین و کورتیکواستروئید را مصرف کنید.
– از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن برای تنظیم عملکرد بدن و کاهش علائم اگزما استفاده کنید.
– برای بهبود ظاهر پوست و رفع زخم های پوستی از نور درمانی بهره بگیرید.
– از محرک های تشدید کننده اگزما اجتناب کنید. این محرک ها برای هر شخص متفاوت هستند و شامل مواردی مانند موی حیوانات خانگی، محصولات بهداشتی خاص یا مواد غذایی می شوند.
مرطوب کننده مناسب برای اگزما
برای درمان بیماری اگزما از مرطوب کننده ای با ویژگی های زیر استفاده کنید:
– دارای ویژگی ضد حساسیت، فاقد رنگ و رایحه
– مخصوص پوست حساس
– دارای وازلین یا روغن مینرال
– فاقد مواد نگهدارنده
– حاوی لیپیدها و سرامیدها برای تقویت لایه محافظتی پوست
سوالات متداول
– آیا اگزما دردناک دارد؟
به طور کلی بیماری اگزما دردناک نیست، اما در صورت خارش شدید در بعضی از انواع اگزماها مانند درماتیت تماسی ممکن است حس سوزش ایجاد شود.
– آیا اگزما یک بیماری خود ایمنی است؟
این بیماری می تواند باعث واکنش بیش از حد سیستم ایمنی بدن شود، اما اگزما جزو بیماری های خود ایمنی محسوب نمی شود.
– آیا اگزما یک بیماری مسری است؟
خیر، اگزما مسری نیست و از طریق تماس فیزیکی انتقال پیدا نمی کند.
– تفاوت اگزما و قارچ پوست چیست؟
اگر افراد دارای سابقه آلرژی به اگزما مبتلا شوند، علائمی مانند خارش، التهاب و خشکی پوست را تجربه می کنند. این در حالی است که قارچ پوستی در محیط گرم و مرطوب و از طریق اشیا به پوست منتقل می شود و علائم متفاوتی دارد.
– دلیل بیماری اگزما چیست؟
حساسیت به گرده گل، غذاهای خاص، شوینده های شیمیایی و داشتن استرس می تواند احتمال ابتلا به اگزما را در فرد افزایش دهد.
– بهترین پماد برای اگزمای پوستی چیست؟
پمادهای حاوی کورتیزون و کالامین برای درمان بیماری اگزما مناسب هستند و می توانند خارش و التهاب پوست را کاهش دهند.
– درمان اگزما چه مدت به طول می انجامد؟
دوره درمان اگزما معمولا چند هفته است که در این حین پمادهای موضعی و داروهای تجویز شده توسط پزشک می تواند به رفع سریع تر علائم این بیماری کمک کند. با این حال در صورتی که پس از چند هفته این بیماری بهبود پیدا نکرد، بهتر است مجددا به پزشک مراجعه شود.
