ریشه باباآدم چه خواصی دارد؟
باباآدم گیاهی بومی آسیای شمالی و اروپا است که اکنون در مناطق مختلفی از جهان می‌روید. ریشه‌های عمیق باباآدم بسیار بلند بوده و از بیرون دارای رنگ‌های متنوعی از قهوه‌ای روشن و قهوه‌ای تیره گرفته تا سیاه رنگ است. در برخی از نقاط جهان مردم از ریشه باباآدم مانند سیب‌زمینی به‌عنوان سبزی ریشه‌ای مصرف می‌کنند. ریشه باباآدم به عنوان چای، ریشه، پودر یا عصاره موجود است.
به گزارش زومیت، در طب سنتی از ریشه باباآدم بیشتر برای درمان عفونت‌ها و زخم‌ها استفاده می‌شود. در مطالعات مختلف مزیت احتمالی ریشه باباآدم برای کمک به مدیریت بیماری‌های رایجی ازجمله سرطان، دیابت و التهاب نشان داده شده است. با‌این‌حال، اتفاق نظر کلی درمورد نتایج وجود ندارد.
اعتقاد بر این است که باباآدم دارای متابولیت‌های زیست فعال مختلفی ازجمله موارد زیر است:
- ضدمیکروب
- آنتی‌اکسیدان
- ضدسرطان
- ضدچاقی
- ضدالتهاب
- ضددیابت
- ضدویروس
باباآدم برای مدت طولانی در طب عامیانه برای کمک به درمان بیماری‌ها و مشکلات مختلف و بهبود سلامتی کلی مورد استفاده قرار گرفته است.
فواید ریشه باباآدم برای سلامتی
ریشه باباآدم قرن‌ها بخشی از طب سنتی، به‌ویژه طب سنتی چینی بوده است. اخیرا پژوهشگران شروع به طراحی مطالعات بالینی برای ارزیابی مزیت‌های آن کرده‌اند. طبق اطلاعات منتشرشده در وب‌سایت مدیکال نیوز تودی، برخی از مزیت‌های احتمالی ریشه باباآدم عبارتند از:
بهبود قند خون و مدیریت دیابت
مطالعه حیوانی در سال ۲۰۱۷ روی موش‌ها به بررسی اثرات ضددیابتی ریشه باباآدم پرداخت. در طب سنتی، مدت‌ها است از ریشه باباآدم برای کمک به درمان دیابت استفاده می‌شود. مطالعه نشان داد ریشه باباآدم در مقادیر معینی ممکن است خواص ضددیابتی داشته باشد.
مروری از سال ۲۰۲۲ از مطالعات آزمایشگاهی و مطالعات درون‌تنی بیان کرد که به دلیل محتوای فیتوشیمیایی ریشه باباآدم، این گیاه ممکن است روش درمان موثری برای کمک به مدیریت دیابت باشد. این مطالعه همچنین نشان داد باباآدم ممکن است به مدیریت سطح گلوکز و چاقی نیز کمک کند.
درمان و پیشگیری از عفونت
در طب سنتی مدت‌ها از ریشه بابا آدم برای مبارزه با سرماخوردگی، گلودرد و بیماری‌های دیگر استفاده می‌شود.
گرچه پژوهش‌های محدودی در این زمینه انجام شده است، مطالعاتی وجود دارد که نشان می‌دهد ریشه باباآدم ممکن است به جلوگیری از عفونت‌های باکتری‌هایی مختلف کمک کند. برای مثال، مطالعه آزمایشگاهی در سال ۲۰۱۷ نشان داد ترکیبات موجود در ریشه باباآدم ممکن است در مبارزه با انواع خاصی از عفونت‌های باکتریایی موثر باشد.
مطالعه دیگری در سال ۲۰۲۴ به این موضوع اشاره کرد که ریشه باباآدم ممکن است مکمل موثری در کنار آنتی‌بیوتیک‌ها در مبارزه با برخی از عفونت‌های باکتریایی شدید باشد. مروری از سال ۲۰۲۳ از مطالعات برون‌تنی و درون‌تنی نشان داد ریشه باباآدم همچنین دارای اثرات ضدمیکروبی احتمالی دربرابر باکتری‌هایی مانند ای‌کولای و سالمونلا است.
توجه به این نکته مهم است که مطالعات انجام‌شده روی اثرات ریشه باباآدم در مبارزه با عفونت‌ها عمدتا در آزمایشگاه و روی حیوانات انجام شده است و مطالعات انسانی درمورد اثربخشی آن محدود است.
ادرارآور
دیورتیک‌ها به حذف آب از بدن کمک می‌کنند. ریشه باباآدم صدها سال است در طب سنتی به‌عنوان داروی مدر استفاده می‌شود. گرچه شواهد علمی در حمایت از این موضوع وجود ندارد.
آنتی اکسیدان
آنتی‌اکسیدان‌ها به مبارزه با اثرات رادیکال‌های آزاد کمک می‌کنند. رادیکال‌های آزاد مواد شیمیایی درون بدن هستند که به سلول‌ها آسیب می‌زنند و ممکن است مسئول طیف وسیعی از بیماری‌ها ازجمله سرطان، پیری و اختلالات التهابی باشند.
چندین مطالعه نشان داده‌اند ریشه باباآدم ممکن است به‌عنوان آنتی‌اکسیدان عمل کند. مطالعه آزمایشگاهی در سال ۲۰۲۰ نشان داد ترکیبات موجود در ریشه باباآدم ممکن است به‌عنوان آنتی‌اکسیدان عمل کنند. مروری از سال ۲۰۲۳ نیز خاطرنشان کرد ریشه باباآدم به رو‌ش‌های مختلفی فعالیت آنتی‌اکسیدانی دارد.
کاهش التهاب
مروری در سال ۲۰۲۳ اشاره می‌کند مطالعات درون‌تنی نشان داده‌اند ریشه باباآدم دارای خواص ضدالتهابی مختلف است. در مطالعات حیوانی نشان داده شده است که ریشه این گیاه در کاهش التهاب ناشی از مشکلاتی مانند اِدم (خیز) و کولیت موثر است.
سرطان
درمان‌های طبیعی مانند ریشه باباآدم هرگز نباید جایگزین درمان پزشکی و توصیه‌های متخصصان شود. با‌این‌حال، برخی مطالعات در سال ۲۰۱۶ نشان داده‌اند که ریشه باباآدم ممکن است به کاهش سرعت رشد سرطان‌های مختلفی مانند سرطان سینه، تخمدان، مثانه، لنفوم و پانکراس کمک کند.
ادعاهایی وجود دارد که ریشه باباآدم ممکن است در کاهش درد ناشی از سرطان و کاهش اندازه تومورها موثر باشد. پژوهشی از سال ۲۰۱۸ نشان داد یکی از اجزای ریشه باباآدم یعنی آرکتیگنین ممکن است به مهار رشد سرطان کبد کمک کند.
مصرف ریشه باباآدم چه عوارضی دارد؟
مصرف ریشه گیاه باباآدم به‌طورکلی بی‌خطر است. گرچه مصرف آن با چند عارضه جدی ازجمله موارد زیر می‌تواند همراه باشد:
- آنافیلاکسی
- درماتیت تماسی آلرژیک
- آسیب حاد کبدی
آنافیلاکسی واکنش آلرژیک شدیدی است که می‌تواند مرگبار باشد. علائم به‌طور ناگهانی ظاهر می‌شوند و عبارتند از کهیر، تورم صورت یا دهان، خس‌خس سینه، تنفس سریع و کم عمق، ضربان قلب سریع، پوست نمناک، اضطراب یا سردرگمی، سرگیجه، استفراغ، سفید یا آبی شدن لب‌ها و از دست دادن هوشیاری.
افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن یا تهدیدکننده زندگی باید پیش از مصرف ریشه باباآدم با پزشک مشورت کنند. زنان باردار یا کسانی که قصد باردار شدن دارند، نباید ریشه باباآدم یا مکمل‌های آن را مصرف کنند.
ازآنجایی که پژوهش درمورد خواص گیاه باباآدم در مراحل ابتدایی است، مقادیر توصیه‌شده برای آن تعیین نشده است. در صورت تمایل به مصرف ریشه گیاه باباآدم باید ابتدا با متخصص مشورت کنید.
مصرف گیاه وحشی باباآدم ایمن نیست، زیرا ممکن است آلوده باشد. علف‌های هرز مشابه نیز ممکن است با گیاه باباآدم اشتباه گرفته شوند.
جمع‌بندی
ریشه باباآدم به صورت چای، عصاره گیاهی پودری و جوشانده مصرف می‌شود. پژوهش‌های انجام‌شده در مورد خواص ریشه باباآدم به نتیجه قطعی نرسیده‌اند، بنابراین نباید به جای درمان پزشکی مورد استفاده قرار گیرد. گرچه می‌توان از آن به‌عنوان راهی سالم برای بهبود سلامتی و مکمل درمان برای بیماری‌های رایج استفاده کرد.
